انسان در زمان خواب از حالت ناخودآگاه بيرون مي‌شود اما سلول‌هاي موجود در مغز بيدار بوده و انرژي لازم را براي خلق رويا تامين مي‌کند. لوحه‌هاي موجود از خواب پادشاه بين‌النهرين و خواب‌نامه مصريان، سبب شد دانشمندان بالاي خواب تحقيق کرده و به هزاران سوال چون: خواب چيست؟ خواب نابينايان چگونه است؟ آياحيوانات خواب ميبينند؟ آيا همه خواب‌ها رنگه هستند؟ بين خواب مرد و زن تفاوتي وجود دارد؟ آيا تعبير خواب حقيقت دارد؟ علت فلج شدن در خواب چيست؟ پاسخ ارايه کنند. اگر شما هم چنين سوالاتي داشتيد که حال پاسخ آن‌را دريافت نکرده‌ايد پس اين مطلب را دنبال کنيد.
مغز انسان توپ کوچک اسرار آميز از ماده خاکستري است که هزاران فعاليت انسان را تنظيم مي‌کند از جمله خواب يعني عدم توانايي اراده به گونه‌اي که فعاليت بدن و ذهن تغيير کرده و توهم‌هاي بينايي جايگزين تصاوير واضح و واقعي مي‌شود. از منظر محققان خواب چهار مرحله دارد. اولين مرحله آن شروع چرخه خواب مي‌باشد و در مرحله دوم آن که 20 دقيقه دوام مي‌کند مغز شروع به توليد امواج منظم و سريع مي‌کند. مرحله ديگر بنام عميق‌ترين مرحله خواب ياد شده و انسان در مرحله چهارم به اثر حرکت سريع مردمک چشم خواب ميبيند که علت خواب ديدن در اين مرحله از گذشته‌هاي دور توجه دانشمندان را به خود جلب کرده است. آنان بعد از سال 1950م قادر به کشف اين فعاليت مغز گرديدند، اما نه با نظريه واحد بلکه چندين نظريه متفاوت.
برخي دانشمندان به اين باور اند که رويا به مغز کمک مي‌کند تمام چيزهاي را که در طول ساعت بيداري جمع آوري کرده است طبقه‌بندي کرده تصميم گيرد چه را ذخيره و چه را حذف کند.
در سال 1977م نظريه فعال سازي مطرح شد به اساس اين نظريه روياها ناشي از واکنش‌هاي بيولوژيکي نسبت به فعال‌سازي برخي از قسمت‌هاي سيستم ليمبيک است، زماني‌که در خواب اين بخش فعال مي‌شود مغز اطلاعات را به گونه‌اي رويا برداشت مي‌کند. در مقابل اين نظريه، نظريه ديگر بنام پردازش اطلاعات مطرح شد که از منظر محققان اين نظريه؛ در هنگام خواب حرکت تند چشم يا REM مفاهيم جديد را پردازش مي‌کند و آن‌را با اطلاعات موجود در ذهن ارتباط مي‌دهد. در همين حال مغز مي‌کوشد اطلاعات را در کنار هم قرار داده به آن معني ببخشد که اين فعاليت سبب مي‌شود خواب همراه با صدا و تصوير معمولا به شکل عجيب و بي‌معني شود.
در مجموع دانشمندان دليل خواب را به پنج دسته تقسيم کرده اند:
1. خوابي که برخواسته از افکار و تخيلات انسان است.
2. خواب در اثر فعاليت مغز
3. خواب شيطاني
4. خواب الهام الهي
5. خواب ناشي از وضعيت خوابيدن.
با گذشت زمان دانشمندان به عمق ذهن نفوذ کرده به يک سلسه نتايج جالب و باور نکردني دست پيدا کردند؛ از جمله چگونگي خواب ديدن نابينايان مادر زادي و حيوانات چنان که نابينايان هم مانند ساير افراد خواب ميبينند، ولي با يک تفاوت روياي آنان تصوير ندارد، بلکه آنان با ساير حواس‌ها يعني حس شنوايي، بويايي، لامسه و چشايي خواب ميبينند اما روياي حيوانات تصوير دارد. اين مسئله اولين بار توسط آزمايش بالاي يک گوريل ثابت شد. دانشمندان بعد از چندين تحقيق ثابت کردند 80 درصد خواب‌ها رنگه هستند و افراد هم وجود دارد که خواب سياه و سفيد ميبينند اما نکته جالب که محققين را شگفت زده کرد به حقيقت پيوستن برخي از روياها بود. آنان در اين مورد قضيه دژاوو را مطرح کردن که براساس آن امکان دارد روزانه خواب يک‌ونيم ميليون فرد در روي کره زمين به حقيقت بپيوندد.
هم‌چنان نا گفته نبايد گذاشت که خواب مردان و زنان متفاوت است و تعدادي از انسانان در خواب دچار فلج اعضاي بدن مي‌شوند. دانشمندان در پاسخ به اين مورد چنين اظهار نظر مي‌کنند: به دليل عدم تحريک نيورون‌هاي حرکتي بدن حرکت نمي‌کند و در بعضي موارد اين فلج شدن مي‌تواند به حالت بيداري منتقل شود اما در ظرف چند دقيقه دوباره انسان به حالت عادي بر مي‌شوند.
ويليام دمهوف محقق خواب معتقد است که خواب زنان نسبت به مردان طولاني‌تر بوده و داراي شخصيت‌هاي بيشتر مي‌باشد و در خواب مردان، مردان دوبرابر زنان ظاهر مي‌شوند.
خواب هر فرد تاحد زياد محدود به دانش و اطلاعات او از محيط اطرافش است و معمولا گفت‌وگوهاي موجود در آن به زبان مادري، زبان‌هاي که به آن تسلط دارد و يا زباني که مي‌خواهد بياموزد مي‌باشد. تضاد بيشماري در تعابير خواب وجود دارد طوري هر منطقه نظر به عرف خود خواب را تعبير مي‌کند و اکنون دانشمندان افراد را تشويق مي‌کنند تا خواب‌هاي خود را خودشان تعبير کنند چون هر فرد از افکار خود بيشتر از ديگران آگاه است.
دانشگاه رنا ©
