اورشليم يا ايليانا و يا قدس، شهري در دامنه‌ي جبال الخيل و يکي از قديمي‌ترين شهرهاي جهان مي‌باشد. اين شهر مقدس‌ترين شهر براي سه دين بزرگ جهان (اسلام، يهوديت و مسيحيت) است، بر اين اساس در ميان پيروان اين اديان از اهميت ويژه برخودار است بگونه‌ي که گفته مي‌شود "هيچ نقطه در جهان از لحاظ تقدس مثل قدس نمي‌شود". کشور اسرائيل و فلسطين هر دو اين شهر را پايتخت خود مي‌دانند، طوريکه اسرائيل مؤسسات اصلي خود را در اين کشور نگه داشته و فلسطين را به عنوان مقر حکومت خود مي‌شناسد. نبرد بر سر اين منطقه ميان اسرائيل و فلسطين از گذشته‌ها وجود داشت، اما امروز با رسميت شناختن قدس به عنوان پايتخت اسرائيل توسط دونالد ترامپ رئيس جمهور امريکا چهرهء جديد به خود گرفته و ديده‌هاي جهاني را به خود کشانده است.
قدس به لحاظ مقام و موقعيت مذهبي خاصي که ميان مسلمانان، يهوديان و مسيحيان داشته و دارد به عنوان سرزمين مقدس مطرح گرديده و از ارزش والاي نزد پيروان اين اديان برخوردار مي‌باشد. تا حدي که مسأله‌اي ديگري در جهان اسلام و پيروان اديان ديگر اهميت به اندازه قدس نه داشته است. بيت المقدس از مهم‌ترين موضوعات در مناقشه اسرائيل و فلسطين بشمار مي‌رود. در سال 1947م قطعنامه 181 مجمع عمومي سازمان ملل متحد در مورد حکومت آينده فلسطين، فيصله نمود تا اين شهر براي يک دوره ده ساله تحت کنترول هيچ کدام از دو کشور فلسطين و اسرائيل قرار نه‌گيرد و با رژيم ويژه بين المللي و نظارت سازمان ملل متحد اداره شود. اما، اين طرح هيچ‌گاه اجرأ نه‌گرديد. با پايان جنگ 1948م بخش غربي شهر به تصرف اسرائيل و بخش شرقي آن به تصرف اردن درآمد. اسرائيل در جنگ شش روزه در سال 1967م بخش شرقي اين منطقه را اشغال کرده و در سال 1980م ضميمه خاک خود نمود. در پاسخ اين عمل شوراي امنيت سازمان ملل متحد طي قطعنامه 478 در همان سال اسرائيل را براي اشغال بيت المقدس سرزنش نمود و تأکيد کرد که اين عمل مخالف قانون‌هاي بين المللي است و از اطلاق پذيري کنوانسيو 1949م ژينو بر بخش غربي قدس جلوگيري نخواهد کرد، زيرا اين شهر جزء فرمانداري قدس تحت قدرت ملي فلسطين پنداشته مي‌شود. دونالد ترامپ رئيس جمهور امريکا به تاريخ 6 دسامبر 2017م با توجه به مصوبه سال1995م کنگره ايالات متحده درباره انتقال سفارت اين کشور به قدس، دستور اجرائي شدن اين مصوبه را صادر کرد و اين شهر را به عنون پايتخت اسرائيل به رسميت شناخت. اين اقدام دونالد ترامپ رئيس جمهور امريکا باعث بالا رفتن تنش‌ها ميان دو طرف اسلام و يهود و خشم اعراب و فلسطيني‌ها گرديد و با واکنش‌هاي شديد جهاني روبرو شد. در 15 دسامبر 2017 مردم فلسطين عليه ارتش اسرائيل دست به اعتراض در نوار غزه و کرانه زدن طي اين اعتراضات چهار فلسطيني کشته و 150 تن ديگر زخمي گرديد. تصميم يک‌جانبه دونالد ترامپ سبب گرديد 57 کشور اسلامي طي نشست ويژه سازمان همکاري اسلامي در شهر استانبول ترکيه مخالفت خود را با تصميم دونالد ترامپ اعلام کرده، اين اقدام را باطل و بي‌بنياد بخوانند. محمود عباس، رئيس حکومت فلسطين به حکومت امريکا هشدار داد که به عنوان ميانجي، گفتگوهاي صلح خاورميانه اعتبار خود را حفظ کند. طيب اردغان رئيس جمهور ترکيه مي‌گويد: رئيس جمهور امريکا براي انتقال سفارت اين کشور به بيت المقدس نشان مي‌دهد که امريکا ديگر نمي‌تواند در اين زمينه بي‌طرف باشد. وي افزود: «تمام کشورها را دعوت مي‌کنم که با حمايت از قانون وعدالت بيت المقدس را به عنوان پايتخت فلسطين اشغال شده، به رسميت بشناسند. ديگر نمي‌توانيم تعلل کنيم، ما به عنوان کشورهاي اسلامي، هيچ‌گاهي از خواست ما براي يک فلسطين آزاد و مستقل و همچنان بيت المقدس به حيث پايتخت اين کشور، دست نمي کشيم». اين اقدام رئيس جمهور امريکا هم موافقين و هم مخالفين خود را داشته است که هر کدام براي بر حق ثابت کردن خود استدلال‌هاي مختلف را ارائه نموده اند. موافقين تصميم دونالد ترامپ اين اقدام را به دليل اين‌که اسرائيل مانند هر کشور ديگر حق دارد پايتخت خود را انتخاب کند «وقتي پايتخت انتخابي يک کشور به رسميت شناخته نشود قانون اساسي آن تقليل يافته است»، انتقال سفارتخانه امريکا به قدس 22 سال قبل تعين شده و دونالد ترامپ تنها آنرا اجرأ نموده است و دونالد ترامپ با به رسميت شناختن بيت المقدس به عنوان پايتخت اسرائيل اتحاد ديرينه امريکا را با اسرائيل که متزلزل شده بود تحکيم کرد يک امر معقول مي‌دانند. اما مخالفين، اقدام رئيس جمهور امريکا را مخالف قوانين و معصوبه‌هاي بين المللي دانسته مي‌گويند: موقعيت بيت المقدس بايد در مذاکرات صلح مشخص شود. اين دغدغه‌اي جهاني که به اثر اقدام دونالد ترامپ رئيس جمهور امريکا ايجاد گرديده بود توسط سازمان ملل متحد مبني بر 126 رأي مخالف و 57 رأي ممتنع يعني با اکثريت آرأ رد گرديد و در اخير آرامش در اين شهر براقرار شد اما، برگزاري مراسم بازگشايي سفارت آمريکا در بيت المقدس در 14 مي 2018م اين شهر را يک بار ديگر شاهد تظاهرات گسترده، کشته و زخمي شدن صدها فلسطيني نمود.
بيت المقدس جديدترين و حياتي‌ترين منطقه مورد مناقشه دوطرف فلسطين و اسرائيل است. با وجود اصرار اسرائيل جامعه جهاني سال‌ها در برابر پذيرفتن اين شهر مقاومت کرده است. به رسميت شناختن قدس به عنوان پايتخت اسرائيل توسط دونالد ترامپ باعث انتقادات گسترده گرديد. تا کنون هيچ کشوري به جز از اسرائيل از اين تصميم دونالد ترامپ استقبال نه‌کرده است. از منظر انتونيو گوترش، دبير کل سازمان ملل متحد "يگانه را حل مسئله بيت المقدس گفتگوهاي مستقيم بين اسرائيل و فلسطين مي‌باشد".
دانشگاه رنا ©
